ΡΩΜΑΙΟΣ ΚΑΙ ΙΟΥΛΙΕΤΑ ...on the road!
Ειρήνη Καραχρήστου, πολιτικός επιστήμων – Μ.Sc Κοινωνιολoγίας
Τι σας ώθησε να ανεβάσετε το έργο «Ρωμαίος και Ιουλιέταontheroad» σε διασκευή; Τι είδους ερεθίσματα είχατε;
Αν θα έπρεπε να διαλέξουμε τρεις από τους σημαντικότερους παράγοντες οι οποίοι ήταν οι οδηγοί μας στο ταξίδι του «Ρωμαίος και Ιουλιέτα…ontheroad», θα θελαμε να ξεκινήσουμε πρώτα από την ίδια την ιστορία, τη μεγαλύτερη ιστορία αγάπης και έρωτα που έχει γραφτεί ποτέ. Θα συνεχίζαμε με την ανάγκη μας να μιλήσουμε και να προσδιορίσουμε τον κόσμο που ζούμε με άλλες συντεταγμένες, με αυτές που ταιριάζουν στις νέες ταχύτητες, τις νέες αξίες, τις νέες… τιμωρίες. Το μεγαλύτερο κίνητρο ήταν να διαχειριστούμε μια σειρά από τόσο μεγάλα κοινωνικά, ηθικά και υπαρξιακά ερωτήματα στο εδώ και τώρα, να ερευνήσουμε αν ο σημερινός άνθρωπος εξακολουθεί να αισθάνεται έτσι, χωρίς να αναπαραστήσουμε τον κόσμο του έργου αλλά λέγοντας τη δική μας ιστορία, για τις δικές μας επιλογές και κυρίως, για το πόσο σημαντικό είναι να παίρνεις τη ζωή στα χέρια σου.
Όλα αυτά δεν θα μπορούσαν παρά να μεταφραστούν με βάση τις απαιτήσεις του σύγχρονου νεανικού θεάτρου και κυρίως του σύγχρονου έφηβου. Γιατί όπως είπε και ο Στανισλάφσκι όταν ερωτήθηκε για το αν υπάρχει διάκριση μεταξύ του θεάτρου για ενήλικες και του θεάτρου για νέους, αποκρίθηκε ότι η μόνη διαφορά είναι ότι «το θέατρο για νέους απλά πρέπει να είναι καλύτερο!»
Πόσο επίκαιρος πιστεύετε ότι είναι ο σαιξπηρικός λόγος στις μέρες μας;
Στην περίοδο του ρευστού κοινωνικού, οικονομικού και πολιτικού πλαισίου που όλοι διανύουμε, δεν είναι καθόλου δύσκολο να διαβάσουμε την επικαιρότητα μέσα από το έργο του σημαντικότερου Βρετανού συγγραφέα. Ο Σαίξπηρ γράφει για όλους. Γιατί καταγράφει μια εποχή με απαγορεύσεις, δεσμεύσεις και ταμπού. Γιατί καταπιάνεται με αξίες διαχρονικές. Γιατί εκφράζει τους βαθύτατους και ειλικρινείς ανθρώπινους προβληματισμούς. Όπως γράφουν και πολλοί μελετητές του: Ο Σαίξπηρ είναι για την παγκόσμια λογοτεχνία ένα πνεύμα που διαχέεται προς όλες τις κατευθύνσεις. Πως θα μπορούσε λοιπόν να μην είναι επίκαιρος; Το έργο του Σαίξπηρ λειτουργεί, θεωρούμε, σαν ένας καθρέφτης για τον δικό μας σύγχρονο κόσμο. Και καθρεφτίζει, πάνω από όλα, την ανάγκη μας να ξαναδούμε τη ζωή όπως πρέπει να είναι. Απλή.
Πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος της τέχνης σήμερα, σε μια εποχή που οι αξίες δείχνουν να δοκιμάζονται στο πλαίσιο μιας παρακμής σε πολλούς τους τομείς της κοινωνικής ζωής;
Κάθε μορφής τέχνη συμβάλλει, με τον δικό της τρόπο, στη δημιουργία μιας κοινής ταυτότητας, μιας κοινής γλώσσας για όλους εμάς όπου κάποιες αξίες παραμένουν αδιαπραγμάτευτες και κάποια δικαιώματα απαραβίαστα, μακριά από χρώματα, σύνορα και ατομικισμούς. Ειδικότερα, η θεατρική τέχνη, είναι για μένα ένα οχυρό για την ανάπτυξη της έκφρασης, της δημιουργίας και της καλλιέργειας, της έμπνευσης και της φαντασίας. Δεν μπορεί λοιπόν παρά να είναι μια ουσιαστική αγωγή της ψυχής μας απέναντι σε μια ολοένα και πιο γκρίζα καθημερινότητα. Αναφέρουμε χαρακτηριστικά ένα αγαπημένο απόσπασμα από παλαιότερο κείμενο της ΑριάνΜνούσκιν για την Παγκόσμια ημέρα Θεάτρου: «Θέατρο, βοήθησε με! Κοιμάμαι, Ξύπνησε με. Είμαι χαμένη μέσα στο σκοτάδι, οδήγησε με, τουλάχιστον κοντά σε ένα κερί. Είμαι οκνηρή, κάνε με να ντρέπομαι. Είμαι κουρασμένη, ανέβασε με. Φοβάμαι, δώσε μου κουράγιο. Είμαι αδαής, εκπαίδευσε με. Είμαι απάνθρωπη, εξανθρώπισε με». Με λίγα λόγια, η τέχνη είναι πάντα εδώ για να ξορκίζει τους φόβους μας.
Στέλιος Χατζηαδαμίδης, θεατρικός συγγραφέας, σκηνοθέτης, ηθοποιός
Πόσο δύσκολο είναι να ανεβάσετε και να σκηνοθετήσετε ένα τόσο κλασσικό έργο σε διασκευή, χρησιμοποιώντας έναν συνδυασμό μέσων, όπως μουσική, βίντεο κ.τ.λ.;
Όρεξη, αγάπη για αυτό που κάνεις, πολύ μελέτη, δουλεία και καλοί συνεργάτες και όλες οι δυσκολίες ξεπερνιούνται. Δεν ήταν εύκολο αλλά αυτό ήταν και το προκλητικό για όλοι την ομάδα: να δοκιμαστούμε και στα δύσκολα. Πραγματικά όμως η δύναμη τις συνεργασίας είναι το πιο σπουδαίο πράγμα νομίζω. Πολύ άνθρωποι μαζί με τον καθένα καλό στο τομέα του και όλα γίνονται με χαρά και γρήγορα. Το πιο δύσκολο στην εποχή μας είναι να βάλουμε τους εγωισμούς μας στην άκρη. Για εμένα εκεί είναι το στοίχημα: να παραδεχθείς και στον εαυτό σου και στους συνεργάτες σου ότι δεν τα ξέρεις όλα! Τι να κάνουμε δεν ξέρω να διδάσκω στους ηθοποιούς μουσική. Αυτός είμαι. Αλλά ξέρει ο συνεργάτης μου ο μουσικός και συνθέτης Αδάμ Σιάγας. Έχει τύχει να με ρωτήσει κάτι ηθοποιός για την εποχή που γράφτηκε το έργο και δεν το ήξερα. Εκεί έχεις δυο επιλογές: 1. να πεις κάτι ότι σου κατέβει και εάν είσαι τυχερός είτε να είναι σωστό είτε να μην καταλάβουν το λάθος και 2. να πεις συγνώμη δεν το ξέρω αλλά το ξέρει σίγουρα η δραματολόγος μας η Φιλοθέη Ελευθεριάδου και να δώσει τον λόγο στη Φιλοθέη. Εγώ επιλέγω την δεύτερη εκδοχή που μου φαίνεται και πιο τίμια και πιο αποτελεσματική.
Μπορείτε να μας μιλήσετε για το καινούριο θεατρικό εγχείρημά σας;
Αυτή την περίοδο είμαι στη κατάστασή της “ησυχίας” όπως την ονομάζω. Στην “ησυχία” διαβάζω πολύ, βλέπω παραστάσεις συναδέλφων, βλέπω ταινίες, παρακολουθώ τις τάσεις στην τέχνη στο εξωτερικό, αφουγκράζομαι τα κοινωνικά και πολιτικά δεδομένα της χωράς μου. Για το τρόπο που δουλεύω αυτό είναι ένα πολύ χρήσιμο στάδιο. Στο στάδιο αυτό γίνονται οι ζυμώσεις και ωριμάζουν πράγματα ούτως ώστε να προκύψει το επόμενο θεατρικό εγχείρημα. Επίσης η παράσταση “ Ρωμαίος και Ιουλιέτα ...ontheroad” στην οποία συμμετέχω και ως ηθοποιός, συνεχίζει τις παραστάσεις μέχρι το Πάσχα και ακόμα είμαι πολύ αφοσιωμένος σε αυτό το project. Είναι ωραίο να είσαι σε μια παράσταση που βλέπεις/αισθάνεσαι ότι επικοινωνεί με το κοινό του.
Ποιοι παράγοντες σάς ώθησαν στο να επιλέξετε το επάγγελμα του σκηνοθέτη και ηθοποιού; Τι σας γοήτευσε σ’ αυτό, δεδομένου ότι έχετε σπουδάσει κάτι εντελώς διαφορετικό;
Για το τι με γοήτευσε σε αυτό το επάγγελμα μπορώ να μιλάω ώρες! Πάνω από όλα με γοητεύει ότι είναι μια ομαδική τέχνη, ότι κάθε παράσταση είναι μοναδική και μετά χάνεται -δεν μπορείς ποτέ να δεις την ίδια παράστασή – και ότι διεισδύεις στην ανθρώπινη ψυχή. Όσο αντιπαθητικός και να σου είναι ένας ήρωας που πρέπει να υποδυθείς, εσύ πρέπει να τον αγαπήσεις, να το καταλάβεις, να μην τον κρίνεις, να τον δεχθείς σαν ένα άνθρωπο. Είναι πολύ δύσκολο αυτό αλλά ταυτόχρονα και τόσο γοητευτικό και με βοήθησε πολύ και στην καθημερινή μου ζωή για να βλέπω τους ανθρώπους με άλλο μάτι και τους συγχωρώ ... να τους αγαπώ. Επίσης στο θέατρο πάντα η πιο συναρπαστική στιγμή είναι η επικοινωνία με το κοινό. Είναι μαγική στιγμή όταν ακούς το τρίτο κουδούνι και κοινό και ερμηνευτές αναπνέουν μαζί. Αγαπώ πολύ το θέατρο ...και πάνω στη σκηνή και τον μαγικό κόσμο των παρασκηνίων. Έχω κάνει σχεδόν όλες τις δουλείες στο θέατρο. Από φροντιστής, βοηθός σκηνοθέτη, βοηθός παραγωγής, κομπάρσος, ηθοποιός, συγγραφές, διευθυντής παραγωγής, διευθυντής σκηνής, σκηνοθέτης. Κάθε δουλεία στο θέατρο έχει την δική της γοητεία.
Πώς καταφέρατε να συνδυάσετε τις σπουδές σας στο τμήμα της χημείας με τον θεατρικό χώρο;
Σπούδασα χημεία επειδή ήταν η επιθυμία μου. Κανείς δεν μου το επέβαλε. Και χαίρομαι πολύ που το έκανα αυτό στη ζωή μου. Ήθελα να γίνω επιστήμονας. Μέσα στους δοκιμαστικούς σωλήνες και τα εργαστήρια. Ήμουν καλός λένε. Όταν όμως βρέθηκα στην Πορτογαλία για την διπλωματική μου διατριβή κατάλαβα ότι το επάγγελμα του χημικού στην έρευνα ήταν ένα επάγγελμα που δεν ήταν για εμένα. Ευτυχώς ήμουν ακόμα 23 και μπόρεσα εύκολα να ξεκινήσω και κάτι καινούργιο. Στη χημεία βάζεις τα πάντα στο μικροσκόπιο. Έτσι και στο θέατρο. Βάζεις τον άνθρωπο, την ζωή, τον κόσμο, την ιστορία, τις ιστορίες ...στο μικροσκόπιο. Με βοήθησαν πολύ οι σπουδές μου στη χημεία στο θέατρο. Και το πιο βασικό είναι ότι μου έμαθαν να είμαι πρακτικός και μεθοδικός. Ξέρετε στο θέατρο - και στη τέχνη γενικά - μπορείς πολύ εύκολα να είσαι μόνο ονειροπόλος. Αλλά έρχεται - και πρέπει να έρχεται η στιγμή - που είναι λίγο πιο πρακτική και το ονειροπόλημα πρέπει αν γίνει έργο. Απτό. Υπαρκτό. Είναι πολύ ωραίο ένας αρχιτέκτονας να σκέφτεται για σπίτι μια ανάποδη πυραμίδα. Αλλά το πιο ωραίο είναι όταν την κατασκευάσει! Και για να την κατασκευάσει πρέπει να βρει τρόπους να στηρίζεται η ανάποδη πυραμίδα σπίτι, αλλιώς θα μείνει πάντα μια πρόταση σε ένα χαρτί ή απλά στο μυαλό του αρχιτέκτονα.
Κατά τη γνώμη σας, ποια χαρακτηριστικά θα πρέπει να έχει κάποιος που θα ήθελε να ασχοληθεί με τον επαγγελματικό σας κλάδο;
Το θέατρο δεν είναι μόνο φώτα, ωραία ρούχα και δημοσιότητα. Το θέατρο είναι μια σκληρή δουλειά που θέλει πολύ πειθαρχία, άσκηση και μελέτη. Αν κάποιος νομίζει ότι αρκεί μόνο να μην ντρέπεσαι για να βγεις στη σκηνή, θα δυσκολευτεί πολύ αν ασχοληθεί με το θέατρο. Το σημαντικότερο όμως για έμενα είναι: Ότι και αν επιλέξει να κάνει κανείς, να το αγαπάει. Αυτό είναι η βάση. Να αγαπάς αυτό που κάνεις και για να έχεις όρεξη για δουλειά. Όσο για τα χαρακτηριστικά θα σας πω ότι η Έλλη Λαμπέτη έδωσε εξετάσεις και απέτυχε τόσο στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου όσο και στη σχολή Κοτοπούλη. Δεν είχε άραγε τα “χαρακτηριστικά”; Το ίδιο και ο Ντίνος Ηλιόπουλος, έδωσε εξετάσεις στην δραματική σχολή και απέτυχε. Είχαν όμως και οι δύο πείσμα και υπομονή και φυσικά αγάπη για αυτό που θέλανε να κάνουν στη ζωή τους και έβαλαν τα γυαλιά σε όλους εκείνους που τους έκοψαν στις εξετάσεις και το ταλέντο τους έλαμψε.