Πρόσφυγες στο κατώφλι μας
Ο Ουμπέρτο Έκο, σε συνέντευξη του σε Έλληνα δημοσιογράφο, είπε «Είτε μας αρέσει είτε δεν μας αρέσει, η Ευρώπη θα γίνει μια πολυφυλετική και πολύχρωμη ήπειρος. Χωρίς να είναι κανείς μελλοντολόγος, μπορεί να προβλέψει ότι στην επόμενη χιλιετία το ευρωκεντρικό μοντέλο θα πάψει να είναι κυρίαρχο.»
Ήδη αυτή η πρόβλεψη γίνεται πραγματικότητα. Στο αμφιλεγόμενο θέμα της επικαιρότητας αποτελεί φλέγον ζήτημα κυρίως για τα Ευρωπαϊκά εδάφη, τα οποία δέχονται τεράστια εισροή προσφύγων τους τελευταίους μήνες. Σο προσφυγικό κύμα που φθάνει τμηματικά ανά δεκάδες και εκατοντάδες ορισμένες φορές ημερησίως, αρχικά στις χώρες του Νότου (Ελλάδα, Ιταλία) και μετέπειτα στην υπόλοιπη Ευρώπη, ολοένα και αυξάνεται.
Πρόκειται κυρίως για Σύριους πρόσφυγες. Μάλιστα, ο λόγος της διαφυγής τους στην Ευρώπη οφείλεται στον Εμφύλιο πόλεμο που ξέσπασε προ- σφάτως στην Συρία. Συγκεκριμένα, σύριοι πολίτες που μέχρι πρόσφατα ζούσαν αξιοπρεπώς και απολάμβαναν τον σεβασμό των συμπατριωτών τους, γίνονται τώρα άθυρμα στα χέρια των Ευρωπαϊκών κυβερνήσεων.
Η γραφειοκρατική και δυσλειτουργική Ευρώπη αρνείται πεισματικά να απορροφήσει τα καραβάνια που καταφθάνουν στα σύνορα της με γοργούς ρυθμούς, δημιουργώντας φράχτες (σύνορα Ελλάδας-Τουρκίας, Ουγγαρίας-Σερβίας) και υψώνοντας τείχη στην ανάγκη τους και στα όνειρα τους.
Η ανικανότητα των Ευρωπαϊκών κυβερνήσεων να ακολουθήσουν μία κοινή πολιτική για την αντιμετώπιση του ζητήματος, διογκώνει το πρόβλημα με αποτέλεσμα την αγανάκτηση όχι μόνο των προσφύγων αλλά και των Ευρωπαίων πολιτών που επηρεάζονται άμεσα. Για ακόμη μια φορά επιβεβαιώνεται το χάσμα που υπάρχει μεταξύ των κρατών, καθώς και το σκληρό πρόσωπο της Ευρώπης. Παραχωρώντας φροντίδα σε ανεπαρκείς καταυλισμούς, μόνο φιλάνθρωπες δεν θα χαρακτηρίζαμε τις όποιες προσπάθειες γίνονται. Άλλωστε το ζήτημα δεν είναι η φιλανθρωπία αλλά η τήρηση διεθνών κανόνων.
Ουσιαστικές λύσεις στο πρόβλημα θα δοθούν κατόπιν εποικοδομητικής συζήτησης των χώρων οι οποίες οφείλουν να προστατεύσουν τα δικαιώματα των προσφύγων συμφώνα με την σχετική Διακήρυξη του ΟΗΕ που έχει υπογραφθεί. Εάν όλες οι Ευρωπαϊκές χώρες, κυρίως οι πιο αναπτυγμένες, άνοιγαν τα σύνορα τους στους πρόσφυγες θα αφομοιωνόταν ένα μεγάλο μέρος αυτών, με αποτέλεσμα να ελαττωθεί σημα- ντικά το πρόβλημα.Συνεπώς, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να μας αποδείξει έμπρακτα τα ιδεώδη που προασπίζει από την ίδρυση της κιόλας, εξασφαλίζοντας στους πρόσφυγες τα θεμελιώδη δικαιώματα τους, με ύψιστο το δικαίωμα στην ζωή.
Ακόμα όμως και αν οι Ευρωπαϊκοί Θεσμοί αφυπνιστούν και λάβουν τις απαραίτητες αποφάσεις και εμείς, οι πολίτες, οφείλουμε να συνεργα- στούμε για το κοινό καλό. Αρχικά, σταματώντας να τους βλέπουμε καχύποπτα και στη συνέχεια βοηθώντας τους να ενσωματωθούν στην νέα πραγματικότητα.
Ειδικά εμείς ως Έλληνες οφείλουμε να τους κατανοήσουμε μιας και οι μνήμες από την Καταστροφή της Σμύρνης και του διωγμού των Ελλήνων, είναι ακόμη νωπές στις μνήμες των παππούδων μας. Επιπλέον, τα τελευταία χρόνια συνειδητοποιήσαμε ότι οι μεταβολές της τύχης είναι δυνατό να επηρεάσουν τη ζωή του καθένα και να μετατρέψουν εύκολα και γρήγορα τον εύπορο σε άπορο ή και σε επαίτη.
Εν κατακλείδι, η Ευρώπη μόνο ως μία ενωμένη οντότητα θα καταφέρει να αντιμετωπίσει το προσφυγικό ζήτημα. Η παρούσα κατάσταση επιβάλ- λει στην Ευρώπη και στον Ευρωπαίο πολίτη να πάρουν θέση υπέρ των προσφύγων και των δικαιωμάτων τους. Όχι μόνο επειδή υποχρεούνται (Διακήρυξη), αλλά και για να δοθεί ένα ηχηρό μήνυμα στην παγκόσμια κοινότητα, ότι υπάρχει ενωμένη Ευρώπη που προσφέρει λύσεις στηριζόμενη στα ανθρώπινα δικαιώματα.
(Γράφει η Ειρήνη Γανιτίδου)