Γενικά αρχεία του Κράτους
Με σκοπό την εξοικείωση με την ιστορική έρευνα και τη διάσωση του αρχειακού υλικού επισκεφθήκαμε το Ιστορικό Αρχείο Μακεδονίας (Γενικά Αρχεία του Κράτους). Μας υποδέχθηκαν οι κυρίες Κουρτούμη Τριανταφυλλιά και ΧατζηισαάκΙορδάνα και ανέλαβαν την ξενάγηση και την ενημέρωσή μας. Διαβάστε τι είδαμε, τι ακούσαμε, τι μάθαμε!
· Το κτήριο με το αίθριο χτίστηκε στις αρχές του 20ου αιώνα με σκοπό να λειτουργήσει ως νοσοκομείο για την περίθαλψη των ρώσων μοναχών του Αγίου Όρους. Έπειτα λειτούργησε ως νοσοκομείο, μαιευτήριο και σχολή μαιών- γενιές Θεσσαλονικέων και γενικότερα Μακεδόνων γεννήθηκαν εκεί.
· Σ’ αυτό το χώρο σήμερα υπάρχουν αρχεία από το 18ο έως και τον 20ο αιώνα.
· Τα αρχεία έχουν διάφορες μορφές, όπως πάπυρος, περγαμηνή, μαρμάρινη και πήλινη πλάκα, μαγνητοταινίες, sms, e- mail.
· Το περιεχόμενο των αρχείων δεν είναι συγκεκριμένο. Περιλαμβάνονται οθωμανικά έγγραφα (όπως το Κτηματολόγιο), έγγραφα του Ελληνικού Κράτους από τη σύστασή του και μετά την ενσωμάτωση της Θεσσαλονίκης στον ελληνικό κορμό (δημόσια έγγραφα γραμμένα στα ελληνικά και σε άλλες τρεις γλώσσες, γαλλικά και αρμένικα και εβραϊκά), εφημερίδες (Φύλλο της Εφημερίδας της Κυβέρνησης, 3/12/1916, της Εθνικής Άμυνας του Βενιζέλου, στη Θεσσαλονίκη), διαφημιστικά φυλλάδια, αφίσες του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος, αρχεία τραπεζών (περιγράφουν την οικονομική δραστηριότητα του Κράτους) και εκπαιδευτικά έγγραφα (καταστάσεις σχολείων που κάηκαν από τους Γερμανούς).
· Σημαντικότερα έγγραφα θεωρούνται αυτά με την υπογραφή του Ελευθέριου Βενιζέλου.
· Η διαδικασία συλλογής γίνεται σύμφωνα με τον αρχειακό νόμο (1946-1999). Τα αρχεία προέρχονται από δημόσιες υπηρεσίες (δημόσια αποστολή), ιδιώτες (δωρεά ή και αγορά).
· Κατά τη συλλογή του υλικού υπάρχουν φορές που το υλικό είναι ήδη κατεστραμμένο, γιατί δε λειτούργησαν πάντα όλοι σύμφωνα με το νόμο, τελευταία, όμως παρατηρείται περισσότερη προσοχή και ενδιαφέρον για τη διάσωση του αρχειακού υλικού.
· Γίνεται διαχωρισμός των αρχείων με βάση την ηλικία τους σε ενεργά, ημιενεργά και ανενεργά (ή ιστορικά).
· Δεν υπάρχουν απόρρητα έγγραφα· οι φοιτητές και οι μελετητές που επισκέπτονται το χώρο μπορούν να αξιοποιήσουν τα έγγραφα μόνο με τον περιορισμό της προστασίας των προσωπικών δεδομένων.
· Η γνησιότητα των αρχείων εξασφαλίζεται από τον έλεγχο των δημόσιων υπηρεσιών. Στα ιδιωτικά αρχεία υπάρχει πάντα το υποκειμενικό κομμάτι (εκτίμηση, προσθήκη) αλλά δε βρέθηκε ποτέ κάποιο πλαστό.
· Τα Γ.Α.Κ. είναι το θησαυροφυλάκιο της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Τα τελευταία χρόνια τα αρχεία στηρίζουν την προσπάθεια του Κράτους να κατοχυρώσει πολιτισμικές αξίες και έθιμα που διεκδικούνται από γειτονικούς κυρίως λαούς.
· Τέλος, να σημειώσω ότι γνωρίσαμε και το επάγγελμα του αρχειονόμου (στη χώρα μας λειτουργεί Πανεπιστημιακό Τμήμα στην Κέρκυρα και τμήματα Α.Τ.Ε.Ι. στη Θεσσαλονίκη και στην Αθήνα).